بخش خصوصی استراتژی خروج از شرایط فعلی را تدوین کند - وبلاگ انجمن ما

به گزارش وبلاگ انجمن ما، مسعود نیلی استاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف در نشست کمیته تدوین استراتژی توسعه صنعتی که با حضور رئیس اتاق ایران برگزار گشت، تاکید کرد که تدوین استراتژی خروج از بحران توسط بخش خصوصی اولویت بالایی دارد. به گفته او، بخش خصوصی معتمدترین بخش برای تدوین این استراتژی و همچنین استراتژی توسعه صنعتی است.

نیلی با اشاره به تجربه خود در تدوین نخستین سند استراتژی توسعه صنعتی اظهار کرد: در سال 1380 که به سفارش وزارت صنعت و معدن وقت، استراتژی توسعه صنعتی تدوین شد، 10 اولویت مهم برای تدوین این استراتژی در نظر گرفته شد که البته به رغم تدوین نهایی و چاپ کتاب آن از سوی انتشارات دانشگاه شریف، پس از مدتی با واکنش هایی همراه و در نهایت منجر به توقف انتشار این کتاب شد. در دولت نهم نیز مجدد ماموریت داده شد تا استراتژی توسعه صنعتی تدوین شود که از آن زمان تا کنون گفتمان این استراتژی وجود داشته است اما هنوز به نتیجه نرسیده و بی نتیجه مانده است.

این اقتصاددان، انتظارات ناهمخوان را یکی از مهم ترین موانع تحقق تدوین استراتژی توسعه صنعتی عنوان و گفت: در تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی، در وهله اول باید مشخص کنیم که این سند قرار است شامل چه موضوعاتی باشد و دقیقا هدفمان از تدوین این سند چیست؟

به باور نیلی، در گام اول تدوین استراتژی توسعه صنعتی باید به وفاق برسیم؛ چرا که سند استراتژی توسعه صنعتی در کشورهای مختلف وجود داشته و نباید چیزی بنویسیم که متفاوت از تجربه جهانی باشد.

نیلی در ادامه اضافه نمود: تاکید بر وفاق از آن جهت است که واژه استراتژی کاربردهای مختلفی دارد و باید منظورمان را دقیقا مشخص کنیم که از استراژی چه می خواهیم.

او شرح دادک متاسفانه در همان زمانی که سند اولیه استراتژی توسعه صنعتی تدوین شد، در وزارت صنعت، معدن وقت این سند با عنوان برنامه راهبردی معرفی گشت، بدون توجه به این نکته که استراتژی توسعه صنعتی حتی برنامه ریزی صنعتی هم نیست؛ بلکه استراتژی توسعه صنعتی یک سند بالادستی است که خروجی آن می تواند صنعت و معدن باشد.

این اقتصاددان گفت که در تدوین استراتژی توسعه صنعتی، باید همه بخش ها از جمله سیاست خارجی همگام با هم باشند و بین مولفه هایی که حول محور صنعتی شدن قرار دارند، هماهنگی به وجود آید.

به باور نیلی، استراتژی توسعه صنعتی مختص کشورهایی است که در آن اراده عالی برای صنعتی شدن وجود دارد و در همین ارتباط در استراتژی توسعه صنعتی مهمترین موضوع نحوه تعامل با دنیاست.

همچنین طبق گفته مسعود نیلی، استراتژی توسعه صنعتی در وهله اول تجاری است و بعد در داخل صنعت قرار می گیرد.

او در ادامه به الگوی توسعه کشورهای آمریکای لاتین و آسیای دور که بر دو اصل جایگزینی واردات و توسعه صادرات قرار داشت، اشاره و ضمن ارایه شرحاتی درباره این دو الگو گفت که از دهه 90 به این سو و در پی تغییر استراتژی کشورها، شاهد شکل دریافت یک استراتژی میانه تحت عنوان استراتژی مشارکت در عرصه جهانی هستیم.

نیلی شرح داد: مروری بر ارتباط بنگاه های اقتصادی در همان زمان نشان می دهد که ارتباطی بین آنها شکل گرفت که پیش از این سابقه نداشت و برندها به این نتیجه رسیدند که نباید تنها محصور در کشور خودشان باشند و با تاسیس WTO، کشورها دیگر فعالیت های اقتصادی شان را در یک مکان محدود نکردند.

نیلی پس از ارائه شرحاتی در خصوص الگوهای استراتژی توسعه صنعتی و تاکید بر ایجاد همگرایی بین کشورها تاکید کرد: شرایط امروزی که در آن قرار داریم با دهه 80 و 90 متفاوت است و در این شرایطی که کشور قرار گرفته است شاید تدوین استراتژی توسعه صنعتی چندان همخوانی نداشته باشد؛ بلکه شرایط فعلی می طلبد تا استراتژی خروج از شرایط فعلی، توسط بخش خصوصی که هم معتمد است و هم ذینفع، تدوین شود. چراکه مجلس تازه کار است و دولت هم در ماه های پایانی فعالیت واقع شده است و در این شرایط به نظر نمی رسد این دو قوه انگیزه ای برای تدوین این استراتژی داشته باشند.

او همچنین شرح داد: در شرایط فعلی گزارش کارشناسی هم که معطوف به آینده باشد، توصیه نمی کنم. ارتباط سازنده باید بین تصمیم گیران و اجراکنندگان شکل گیرد تا کیفیت نظام تصمیم گیری بالا رود. متاسفانه ما تنها به تصمیم های شفاهی عادت کرده ایم و هیچ زمانی بر اساس گزارش های مکتوبی که در دست داریم، تصمیمی نمی گیریم. همین می شود که جلسه پشت جلسه و آن هم بدون نتیجه برگزار می شود.

به گفته نیلی، این یک اشتباه راهبردی است که تصور کنیم اگر در شرایط فعلی تحریم ها برداشته شود یا روابط دیپلماتیک ما تغییر کند، یکباره همه مسائل حل خواهد شد. او اضافه نمود: متاسفانه همانطور هم که مطالعات نشان می دهد، در دهه 90 رشد اقتصادی نداشته ایم و به همان نسبت هم رشد سرمایه گذاری در کشور پایین بوده است. بنابراین باید در وهله اول باید برای خروج از این شرایط فکری کنیم.