خبرنگاران توجه به فرهنگ گفت و گو در خانواده، فرصتی که کرونا فراهم کرد - وبلاگ انجمن ما

به گزارش وبلاگ انجمن ما، اصفهان - خبرنگاران - کرونا ضعف ساختار بسیاری از بخش های مالی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی و مهمتر از همه نهاد خانواده را آشکار ساخت بطوری که شیوع این ویروس نشان داد تا به امروز برنامه ریزان حوزه های مختلف در مواجهه با این گونه شرایط نوپدید از آمادگی لازم برخوردار نیستند.

در شرایط حاضر که همه افراد جامعه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا در قرنطینه خانگی بسر می برند فرصتی برای بازسازی روابط بین اعضای خانواده و به نوعی امکان در کنار هم بودن فراهم شده که باید در پرتو نُضج و تقویت مهارت هم صحبتی و هم نشینی، از آن بهره لازم برده گردد.

بی توجهی به فرهنگ گفت و گو در خانواده یکی از چالش هایی است که به اعتقاد روانشناسان، می تواند موجب تضعیف بنیان این نهاد مهم و مهمتر از آن بروز انواع آسیب های اجتماعی در جامعه گردد.

مهارت گفت و گو بین اعضا برای تحکیم بنیان خانواده و با هدف پیشگیری از آسیب های اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی از ضرورت های امروز این نهاد است که مورد غفلت قرار گرفته و موجب تضعیف و اختلال در پیوند بین فرزندان و والدین شده است.

بر اساس مطالعات صورت گرفته، برای داشتن خانواده ای سالم، در طول شبانه روز باید یکهزار و 500 کلمه بین اعضای خانواده مبادله گردد در حالی که اکنون به دلیل وجود سرگرمی هایی مانند امکانات نرم افزاری و برنامه های تلفن همراه به 500 کلمه کاهش یافته که البته این رقم در استان های کشور متفاوت است،

نتایج یک مطالعه دیگر حاکیست که از 10 سال پیش تا به امروز گفت و گوی بین اعضای خانواده ایرانی از 2 ساعت به 20 دقیقه کاهش یافته است.

در زندگی های سنتی و زمان های گذشته، اعضا یک خانواده دور هم جمع می شدند و در باره مسائل کوچک و عظیم و به قولی از ریز تا درشت زندگی با یکدیگر صحبت می کردند و راهکار مسائل را می یافتند و با تداوم و تداول گفت و گو بین آنها، صمیمیت آنها نیز بیشتر و مستحکمتر بود.

به اعتقاد کارشناسان، نهاد خانواده در ایران یکی از نظام های قدیمی در شکل دهی سنت ها، آداب و رسوم اجتماعی و خانوادگی بوده و وجود صمیمت بین اعضا یکی از موارد مهم در تکوین خانواده های پیروز محسوب می شده است.

ارتباط نزدیک، گفت و گوی صمیمانه و برطرف مسائل به وسیله مصاحبت از بهترین راه های رسیدن به تفاهم در میان اعضای خانواده و لذت بردن از این کانون گرم و باصفاست.

فراگیری مهارت و هنر گفت و گو بسیار مهم است زیرا در جامعه امروز ایران، پایین آمدن نرخ آن بحرانی است که گریبانگر خانواده های ایرانی شده است.

به باور صاحبنظران، بسیاری از آسیب هایی مبتلابه یک خانواده در اثر نرسیدن به نقطه تفاهم ایجاد می گردد، چه، گوهر تفاهم به وسیله گفت و گو بین اعضا خانواده شکل می گیرد و همه افراد باید یاد بگیرند که هر مساله ای را چه مثبت و منفی به وسیله مصاحبت و مسالمت حل و فصل نمایند.

روانشناسان معتقدند: مهارت گفت و گوی مولد و موثر به عنوان یکی از نیازهای اساسی و مهم اجتماعی، در بین اعضای خانواده ایرانی مغفول مانده است.

آنان، آیین گفت و گو را یک موضوع اساسی در جامعه می دانند و بر این باورند که گفت و گو یک شاخص سنجش بین اعضای خانواده است و هرچقدر به این مولفه بهتر حوزه عمل بگردد نتایج موثرتری را نیز به همراه دارد.

به اعتقاد کارشناسان، نبود حلقه گفت و گو در زنجیره تعامل اعضای خانواده عامل بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی شامل طلاق، فرار از خانه، ورود به مسیرهای انحرافی و ناراحتی های روحی و روانی است.

با همه این تفاصیل، در شرایط بحرانی حاضر، ضعف این مهارت مهم و گسیختگی مفاهمه مُنبعث از ارتباط خانوادگی در کنار شدت اضطراب و استرس ناشی از احتمال ابتلا به کرونا موجب بروز درگیری و تنش های رفتاری و اخلاقی در بین بعضی از خانواده ها شده است.

به گفته مسوولان مربوطه، همین مقوله موجب افزایش تماس بعضی خانواده ها با مراکز مشاوره برای راهنمایی و یاری به تحمل یا برطرف مسائل مبتلابه شده است.

بر همین اساس، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی بهزیستی کشور از سه برابر شدن آمار اختلافات بین زوجین ناظر به افزایش میزان تماس های مربوط به اختلافات خانوادگی در دوران قرنطینه با صدای مشاور بهزیستی(شماره 1480) خبر داده است.

بهزاد وحیدنیا اضافه نمود: شرایط خاص کرونا موجب شده تا روزانه چهار هزار تماس با صدای مشاور بهزیستی کشور از ساعت هشت صبح گرفته گردد.

به گفته وی، در دوران قرنطینه، ساعات تماس زوج ها و مدت زمان تعامل آنها با یکدیگر بیشتر است و اختلافات زناشویی افزایش می یابد که بطور مثال بعضی اختلافات زوجین مربوط به اختلافات بر سر مسائل رعایت اصول بهداشتی و هنگام بیرون رفتن یکی از اعضای خانواده است.

وحیدنیا یادآور شد: بچه ها در شرایط کنونی بخشی از انرژی بیرون خود را داخل خانه آورده اند و ممکن است بین زوج ها، اختلافات بر سر تربیت فرزند پیش آید.

بعضی روانشناسان بر این باورند که در شرایط فعلی کاهش روابط اجتماعی، محدودیت ترددهای عادی و روزانه، وسواس بهداشتی و فکری، یکنواخت شدن برنامه های روزمره، حساس شدن بر روی رفتارهای یکدیگر و بسیاری موارد دیگر، عاملی برای بروز اختلافات خانوادگی است.

آنها بر این اعتقادند که بی توجهی برای چاره اندیشی به این اختلافات می تواند به دلیل آمیختن 2 بحران بیماری کرونا و تنش رفتاری و اخلاقی، صدمه های روحی و روانی جبران ناپذیر و در نهایت فروپاشی خانوادگی را بدنبال داشته باشد.

تاثیر منفی ویروس کرونا بر جسم و رفتار خانواده ها

عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان گفت: فراگیری ویروس کرونا علاوه بر تهدید جسمی به سبب قرار داشتن در دوران قرنطینه بر روح و روان و خلقیات افراد خانواده به ویژه زوجین تاثیر منفی گذاشته است.

حسین مهرابی در گفت و گو با وبلاگ انجمن ما اضافه نمود: بروز این رفتارهای نامطلوب در خانواده موجب اختلافات و تنش هایی شده که بیشترین عامل آن اضطراب ناشی از ترس و نگرانی از ابتلا به کروناست.

وی گفت: بعضی مردان در خانواده به دلیل مسائل اقتصادی و اقتصادی ناشی از کرونا و به نوعی یکجانشین شدن، گاهی رفتارهای عصبی و تندی از خود نشان می دهند و در مقابل همسران آنها نیز که پذیرای این رفتارها نیستند، اقدام به مقابله به مثل می نمایند.

وی بروز تنش ها و اختلافات کوچک و عظیم بین همسران را موجب برهم زدن فضای آرامش خانواده دانست و گفت: همین امر تاثیر بدی روی فرزندان و سایر افراد خانواده می گذارد.

وی به خانواده ها توصیه کرد که در این شرایط کرونایی در روابط خود خویشتن دار و منطقی باشند و با رفتارهای شایسته و محبت آمیز به یکدیگر امیدواری دهند.

این روانشناس اضافه نمود: وظیفه روانشناسان آن است که با ارائه مطالب موثر در سایت ها و شبکه ها اجتماعی بر روی روابط خانوادگی بیشتر کار نمایند تا از بروز اختلافات در این شرایط حساس کاسته گردد.

وی اعلام نمود: والدین باید مراقب باشند که فرزندان آنها به ویژه بچه ها که در این شرایط دچار ترس از این بیماری هستند نباید بر اثر رفتارهای نسنجیده و تلخ والدین دچار رنج و عذاب شوند.

مهرابی، تاب آوری و گرایش به سمت تفکرات مثبت و درک بیشتر سرپرستان خانواده را یکی از مهمترین ارکان آرامش و پیشگیری از بروز بحران های روحی و روانی در کانون خانواده عنوان نمود.

فضای آرام و دلنشین خانوادگی موجب تقویت جسم و روح در برابر بیماری ها می گردد

عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم معتقد است که ایجاد و حفظ فضای خانوادگی آرام و دلنشین و به دور از تنش و درگیری موجب تقویت و سلامت جسم و روح و روان افراد می گردد.

مجتبی ناجی در گفت و گو با وبلاگ انجمن ما با اشاره به وجود استرس ناشی از ابتلا و انتقال بیماری کرونا در بین بیشتر افراد جامعه اضافه نمود: استرس طولانی مدت باعث می گردد که افراد احساس ناراحتی و اضطراب نموده و مسائل عاطفی و رفتاری جدی در آنها بوجود آورد.

وی با بیان اینکه بعضی از خانواده ها به دلیل در کنار هم قرار دریافت برای مدت طولانی و نامعلوم و محدودیت در خروج از خانه به اختلاف کشیده شده اند، گفت: این تنش ها بدین علت آن است که تا به امروز برای فراغت در محیط خانه و برقراری جمع محبت آمیز اعضای خانواده برنامه ریزی نشده است.

این روانشناس اضافه نمود: در این میان، نقش رسانه ها در فضای حقیقی و مجازی باید انتقال روش ها و راهکارهای در کنار هم بودن برگرفته از نظرات روانشناسان و مشاوران باشد.

به گفته وی، مادران در این میان به عنوان مدیران خانه نقش مهم و اساسی در برقراری تعاملات عاطفی، کلامی و رفتاری بر عهده دارند.

ناجی اعلام نمود: طبیعی است که بعضی از مردان به دلیل افزایش مسائل اقتصادی و شغلی جاری، تاب آوری کمتری در خانه داشته باشند و در این موقعیت، مسوولیت همسران به عنوان مادر خانواده بسیار سنگین و حساس است.

وی راهنمایی اقتصادی، حمایت روانی و تراوش انرژی ها و افکار مثبت مادر در خانه را نیز در پیشگیری از اختلافات و تنش های خانوادگی در دوران قرنطینه بسیار مهم برشمرد.